Üç silahşörden hayata dair leziz, hafif gözlemeler.

Salı, Ağustos 16, 2005

Her derde deva; genellemeler

Malumunuz bir "Bu genelleme de dahil tüm genellemeler yanlıştır" paradoksal ifadesi var.

Bugün bana gelen bir e-bülten içinde iki ayrı yazının birbiriyle çelişen genellemeleri hem bu ifadeyi hatırlattı hem de genellemeleri ciddiye alan biz hayat tecrübesi eksik genç tayfasını uyarma ihtiyacı hissettirdi.

Atasözlerini bir kenara koyarsak özellikle modern zamanlarda türetilmiş ve kimin söylediği belli olmayan ama bir köşe yazısında, duvar yazısında vs. geçtiği zaman "vaay, demek bu böyle oluyormuş" dediren yazılara ben kısaca genelleme demek istiyorum.

TDK alışkanlığım anında beni kurtardı ve güzel bir şekilde sözcüğü ifade etti efendim, der ki; "Zihnin genel düşünceler yapması işlemi veya özelden genele geçiş, tamim."

İşte sorun o özel durumların genele geçişinde kullanılan köprünün çürük oluşu.

İnsan ve sosyal hayat gibi sonsuz sayıda değişkeni, parametresi olan bir ortamda siz kalkıp bir durumda "taşı delen suyun gücü değil, damlaların sürekliliğidir" derken diğer yazınıza "deli, aynı şeyleri tekrarlayıp farklı sonuç bekleyendir" derseniz bende aristonun bana verdiği yetkiye dayanarak "deliler güçlüdür" derim.

Siz siz olun genellemeleri ka'le almayın sayın okurlarım. Bu tür sözcükleri sonlarındaki kendinden emin -dir, dır eklerinden tanıyabilirsiniz.

Her özel duruma uyan anahtar, yani maymuncuk tipi sözlerle sorunlarınıza bakmayın sakın ola.
İyisi mi dışarıdan sizi izleyen bir akıl hocasına sahip olun.

O sizi sizin için gözlemlesin, özel durumlarınıza özel çözümler üretsin.
Örneğin en yakın bir arkadaşınızla bu konuda karşılıklı anlaşma yapabilirsiniz.